Với người dân xứ Nghệ mọi người biết đến với hơn phần nửa các huyện miền núi cực kỳ khó khăn. Trong đó, đặc biệt tại các huyện biên giới Kỳ Sơn, Quế Phong, Tương Dương, Con Cuông... luôn đặt trong tình trạng báo động về độ tuổi các em học sinh ở tuổi đến trường hoặc đang ngồi trên ghế nhà trường nhưng do điều kiện, cuộc sống đưa đẩy mà các em đã phải "đứt gánh giữa đường" để lập gia đình khi tuổi đời còn quá non trẻ.
Trong những chuyến công tác lặn lội vào các bản làng sâu thẳm ở miền biên viễn xứ Nghệ phải kể đến vùng lõi của vườn Quốc gia Pù Mát - nơi đây có hàng trăm hộ dân của tộc người Đan Lai sống tách biệt với thế giới bên ngoài không điện, không đường, không điện thoại, không chợ... và có thể nói cuộc sống của tộc người này còn quá nhiều vất vả. Chính cuộc sống vất vả ấy làm cho các em ở đây không được đến trường, hoặc đến trưởng nhưng cũng nửa vời hoặc mau chóng chán nản...
Và một hệ lụy kéo theo là tình trạng học sinh bỏ học sớm để lấy vợ khi tuổi đời còn quá non trẻ. Có nhiều em chỉ mới 15 tuổi nhưng đã lập gia đình, sinh con và chính con cái các em sinh ra trong bơ vơ đau khổ và thiếu thốn... Một cán bộ biên phòng đóng tại Bản Búng, xã Môn Sơn, huyện Con Cuông cho biết, hằng ngày, hàng tháng và dường như năm nào cũng đi đến các gia đình động viên, khuyên bảo các ông bố bà mẹ nên cho con đi học nhưng họ có chịu nghe đâu; nói hôm nay thì ngày mai họ lại khác nhưng các chiến sỹ biên phòng tại đây cũng cố gắng, kiên trì đi vận động để các em được đến trường với mong muốn không còn cảnh học sinh đang đi học bỏ dở đế lấy vợ khi còn quá trẻ...
Có thể nói tình trạng học sinh của tộc người Đan Lai nói riêng và các dân tộc thiểu số ở Nghệ An trong độ tuổi đến trường bỏ học lấy vợ khi tuổi đời còn quá trẻ là rất nhiều, thậm chí có nhiều tộc người còn lấy nhau trong dòng học hoặc cùng huyết thống....
Còn với chúng tôi đã đi gặp và ghi lại những hình ảnh tuổi thơ tắt sớm của những đứa trẻ biên cương lập gia đình khi tuổi đời còn quá non trẻ:
Những đứa trẻ tộc người Đan Lai lấy vợ, lấy chồng khi tuổi đời còn quá trẻ, trong đó có những em mới 15 tuổi...
Thế hệ trẻ em tộc người Đan Lai ít được học hành hơn.
Nỗi khổ của những gia đình biên cương xứ Nghệ.
Và những cụ già này mặc dầu ở cái tuổi thất thập cổ lai hy nhưng vẫn phải mưu sinh hằng ngày.
Theo cha mẹ, theo bà lên nương rẫy mưu sinh.
Cụ bà tộc người Đan Lai sống trong đói khổ chỉ mỗi cơm trắng.
Nhiều nơi trẻ em sinh ra phải nhờ đến các chiến sỹ biên phòng nuôi hộ...
Nguồn Dân Trí